Дзеці ў школу паляцелі:
Зноўку верасень пазваў
І штурхнуў свае арэлі –
Да халеры там шчэ спраў!
Бо пісьменнасць – то ж святое!
Дваццаць першы век, аднак!..
Як заўсёды, пехатою,
Надвячоркавай парою
Да мяне прыйшоў мастак, -
Не Бялыніцкі-Біруля,
А брылеўскі, наш - Яцкоў.
Быў, відаць, на нейкіх гулях.
“Эй, Панас! Ты дзе? Здароў!
Як ты тут? Паціху прэеш?
Дых яшчэ не заняло?
Зараз, братка, адурэеш!
Тут такое, блін, было!..
Неспадзеўкі-нечакана
Дэлегатам стаўся я.
Павязлі на свята* рана –
Там мсціслаўская зямля
На Пісьменства
(нават з Друкам)
Запрасіла да сябе.
Быў, браточак, моцны грукат
У святочнай той гурбе!..
Т а л а к а .
Трошкі ўбачылі Айчыну
І адчулі пэўны час…
Усё стаіць перад вачыма, -
Во, глядзі сюды, Панас:
Справай Дзмітраўна* кіруе;
Побач - Саша-галоўспец*;
І Траянаў* тут віруе,
І рагоча, і жартуе, -
Будзе нам усім амбец;
Вось Кандратаўна* спакойна,
Па-настаўніцку глядзіць;
Леанідаўна* прымройна
Ля акенца вунь сядзіць:
На радзіму дзеўчо едзе –
Да вытокаў, каранёў;
Дыбаль* усё паспеў агледзець;
Жонка* побач з ім – без слоў
Нешта кажа, й разумее
Аляксандравіч яе:
Тут каханне, бачу, грэе,
Таямніцы тут свае;
Вунь Святланачка Дзядушка*
Шэпча Дзмітраўне на вушка, -
Там сяброрўскія сакрэты;
І Карпечанка* з імпэтам –
Справу маеце з Паэтам! –
Нібы помнік, тут сядзіць.
Д а р о г а .
Белы “ПАЗік” нас імчыць
Усё далей ад Магілёва –
Праз палі, уздоўж азёр;
І Сан Саныч Дыбаль слова
Выдае: “Вунь там бугор,
А за ім – вады прастора:
Там жа рыбы – Божа ж мой!
Ну, а качак, пэўна, - мора!..
Ой, лісіца – хвост трубой
Вунь бяжыць па полю тому!”
“Дзе лісіца? Оба-на!..”
Тут Траянаў – па жывому:
“Ды шалёная яна!”
І ў руках ужо трымае
Звонкі клімаўскі “Саюз”* –
Па чарзе ўсім налівае.
Толькі я свой рыжы вус
Не хачу макаць у цэбар
З агнявою той вадой.
Тамада крычыць ганебна:
“Ты, Яцкоў, зусім не свой!
Ну, чаму не п’еш, зараза?
Ты, відаць, зусім даўбня!”…
Во, уклеіў мне адразу!
Але гэта ўсё гульня
Без сур’ёзу, бо Траянаў
Вельмі лёгкі чалавек:
Вунь не п’е –
а быццам сп’яну
Як прымоча, дык навек
Будзе ў крыўдзе,
хто не ў курсе, -
Разуменне трэба тут!
Нібы ў гогалеўскай бурсе,
Наш Мікола-баламут
Поўны курс прайшоў асветы,
Каб усіх нас асвятляць, -
Мы ж – удзячныя за гэта:
Так, Траянаў, і трымаць!..
Дзед Васіль “Саюзу” ўрэзаў –
На вачах памаладзеў;
І зрабілі мы імпрэзу:
Я паціху задудзеў
Свае вершы. Ён іх слухаў,
Задаволена крахтаў,
Усё бліжэй падсоўваў вуха
І ў фінале мне сказаў:
“То ж цудоўна! Трэба кніжку
Неадкладна выдаваць!
А на мінскую адрыжку,
На таўстую тую знаць
Не звяртай, браток, увагі:
Мы для іх – нібыта гной;
Нам – карчы, пяскі, аўрагі,
Ім - усе казкі да адной!..”
Уздыхнуў ссівелы класік,
Пра сябе кагось паслаў.
А тым часам, жвавы “ПАЗік”
Заруліў у град Мсціслаў.
М с ц і с л а ў .
Ну – яўрэйскае мястэчка
Са славянскай назвай. Бач:
З цэглы крамкі і аптэчкі,
І, здаецца, што скрыпач
Зараз весела заные
Пра жыдоўскае жыццё…
І дамы няўсцерп старыя
І, вядома ж, адкрыццё
Будзе нас чакаць сягоння…
Прапаўзлі па вулках тых,
Й наш цудоўны белы конік,
Апынуўшыся ў загоне,
Урэшце стомлена заціх.
С у с т р э ч а .
Ой, ура, - замлелі ж ногі,
На свабоду – разам, марш,
Магілёўскія нябогі,
Прыдняпроўскі экіпаж!..
Бачым мы: народ гуляе,
Вочы шпарка залівае;
Во – дзяцюк, ты глянь, стаіць:
Адвярнуўся, вынуў, сц..ць, -
Ён жа дома, значыць, - можна.
Абышлі мы асцярожна,
Падаліся прама ў цэнтр,
Каб даведацца – што будзе.
Там зрабілі нам акцэнт:
“Вас карміць не зможам, людзі,-
Трэба мець свой тармазок!
Наш ахоплівае зрок
Толькі тых, хто з тога Мінску:
Не пакорміш тых дзялкоў,
Дык напішуць скаргаў нізку,
Накідаюць розных слоў!”
От, гасціннасць і утульнасць,
І мсціслаўцаў шырыня!..
Любяць тут крутых, адтуля –
Мы панам тым не раўня.
У г о р а д з е .
Далі хоць экскурсавода –
Пацягнула за сабой:
“Вось сабор, касцёл, згарода!
Пойдзем зараз мы гурбой
Вунь пад тою знакамітай
Нашай Замкавай гарой!..”
Ёсць гісторыі адбітак,
Ёсць тут нейкі подых свой!..
З дзедам ад усіх адсталі –
Не знайшлі, як ні шукалі,
І пайшлі на галасы:
Ой, там Грунвальд* натуральны,
Шэраг рыцарскай красы,
Бляск даспехаў эпахальны
І бліскучыя трусы.
Пачалі раптоўна біцца
Тыя рыцары для нас, -
Не паспелі паваліцца,
Як прымчаўся Толік Глаз*
Ды з тулееўскай* камандай:
“Прапусціце расіян!”…
Мы сабралі моўчкі транты
І пайшлі ў галоўны стан.
Н а п л о ш ч ы .
Ён быў там - ля выканкама:
Плошча, поўная стулоў,
Неабсяжнай сцэны пляма,
А наўкруг - мільён галоў:
Павылазілі мсціслаўцы
Прэзідэнта паглядзець:
“Пашанцуе, мо – дык пальцам
Дакранемся! Адурэць!..”
Як вядома, асалода
У чаканні існуе…
Пропуск. Хлопцы ля згароды.
Месцы мы знайшлі свае:
Сектар “Б”, у самым задзе,
Рад “трынаццаць”. Ох, бедлам!
Во куда запёрлі, бл..дзі:
Не пабачыць Бацьку нам!
Тут як раз на верталёце
Ён над плошчай праляцеў, -
Ажыўленне у народзе:
“Усё-ткі родны наш паспеў!..”
Ш а в ы р к і н .
Азірнуўся я і бачу:
Ой, Шавыркін* вунь стаіць!
“Роднасловец” наш гарачы –
Без настою, чуць рыпіць:
Быццам трапіў на хаўтуры
Ў незнаёмай старане;
Чуе: Сашка ўсіх абдурыць,
Зноў засядзем у гаўне.
“Сэ ля ві”* – нічога, мусіць,
Тут не зробіш: лёс такі!
У каторы раз прыкусім
Мы шклаўскія агуркі –
Мо, ужо і наядзімся,
І аскому ўсё ж наб’ём…
С п ё к а .
Час ідзе. Без спраў сядзім мы.
Усе хвалююцца кругом.
Сонца паліць адурэнна.
Я Кандратаўне кажу:
“Капялюш - было б нядрэнна,
Спёка сёння, вам скажу…
Мне кіўнула галавою
І прыкрылася лістком.
Я ж успомніў, што з сабою
“Гронкі бэзу”* ўзяў той том, -
І Кандратаўне з павагай
Стос радочкаў напісаў.
Тут Траянаў: “Ахтунг*! Увага:
Вунь Файніцкі* прыскакаў –
Зараз нас сфатаграфуе
Ў фотакамеру сваю!
Усё ціп-топ, не будзем з х..ем –
Я гарантыю даю!”
З важным выглядам паселі,
Сонца слепіць, слёзы - во!
Неяк разам акрывелі,
“Чы –ы-ыз!” Гатова. Да ўсяго
Тут адразу паняслося:
“Бацька йдзе! Глядзі, глядзі!”
“Ну, нарэшце, адбылося!”
“Падымайся, не сядзі:
Трэба стоячы папляскаць –
Ды далоняў не шкадуй!..”
І ўзляцеў над пляцам ляскат,
І пачаўся сабантуй.
А ф і ц ы ё з .
Прэзідэнт на добрай мове
Нешта трапнае панёс;
Пальцам тоўк на кожным слове
І давёў народ да слёз.
Як замоўк, пайшоў з Батурай*
Помнік гарны адкрываць –
І Мсціслаўцава* фігура
Перад намі паўставаць
Пачала ў праменнях часу.
Добры помнік, вам скажу!..
Толькі ўсё ж, здаецца, з “мясам” –
Дзеля грошай й куражу –
Бронзу гэтую на часткі
Папарвуць: народ такі*…
Як нам выбрацца з той пасткі?
Як наперад напрасткі
Нам ісці?.. Пытанне ўсё-ткі!..
Паплылі тут спеваў ноткі,
І іпатаўскія* словы
Гістарычна загулі;
Тэатральныя абновы
І акцёрскія умовы
Нас кудысьці павялі…
Не паспела адспявацца,
Як Тулееў прэ сюды:
Ой, пачаў за ўсё хапацца!
Сапраўды - Амангельды…
І крычыць: “Мы тут - як дома:
Пляшка, закусь - задарма!
Мы вас любім - то ж вядома!
А жыццё ў вас - як хурма!”…
Пазяхаць пачаў Шавыркін:
Усыпіў яго Аман, -
Носам ткнуўся мне у шкірку,
Прабурчэў: “Усё - падман!..”
І захроп менчук трывалы –
Давялося ўсё ж нямала
Перанесці йму ўсяго:
Шляху доўгага навалу,
Подых гэтага аўралу,
Стогны сэрцайка свайго.
Ш п а ц ы р .
А тым часам, урачыстасць
Завяршылася. І мы
Пад мсціслаўскім небам чыстым
Ад кнігарні да карчмы
Пачалі хадзіць павольна.
Добра: Бацька збег у народ –
Стала ціха, лёгка, вольна,
Й бодзігардаўскіх* згарод
Тут не стала. Ну і ладна!
Леанідаўне кажу:
“Тут заўсёды так дакладна?
Добра тут, як пагляджу!..”
І Святлана уздыхнула:
“Ды такое ў першы раз,
Пра такое і не чула –
Во, звалілася на нас!
Вунь фасады фарбавалі,
Тут асфальтам закаталі –
Сапраўды жа прыгажосць!..
Ну, а я - даўно ўжо госць
У гэтых родных мне мясцінах;
І хацелася бы мне –
Не было каб павуціння
У радзімай старане…”
За размоваю падгрэблі
Да ангару: кнігі ў рад,
Аніякай лішняй мэблі,
І вядомы курд Ганад*
Усім аўтографы штампуе –
І Святлане надпісаў.
( Што пісаў – я не цытую:
Почырк той не разабраў ).
Тут Траянаў – кніжнік знаны –
Падляцеў: “Мне Пісьмянкоў*
Падпісаў самааддана
Кніжку! Ой, не маю слоў!
З ім мы столькі ўжо знаёмы,
Колькі нават не жывуць!..”
( А каму ён не вядомы –
Наш Траянаў? ) І ўжо круць –
І кудысьці знік раптоўна:
Быў вось тут - і ўжо няма;
Усё імгненна і грунтоўна:
Каперфільд - і задарма!..
Л і т м а н т а ж .
Літаратары ( усе з Мінску )
Нешта голасна крычаць –
Пра Мсціслававу калыску,
Пра Скарынаву* пячаць.
Гальпяровіч* тут кіруе:
Усіх пастроіў і майструе
Незабыўны літмантаж, -
Таўстаногаў*, бач ты, наш!..
А ў пустым амфітэатры
Ды на Бацькавых стулах
Папаселі нашы кадры:
Вунь Кузьмінічны* размах,
І Банкоўскі* вельмі важна
Аглядае зверху ўсіх:
Наспяваліся адважна,
Пераводзяць зараз дых.
П а д р ы х т о ў к а .
Тут нам Дзмітраўна і кажа:
“Бачым мы: з кармёжкай - лажа!
Трэба скінуцца, набраць
І апошні доўг аддаць
Дню пісьменства. Мы жа людзі!
Нас забылі, але ж мы
Пра святое не забудзем!..”
Й пачалі скупаць кармы,
Банк стварыўшы перад гэтым –
Небальшэнечкі абшчак*.
Што не зробіш дзеля мэты –
Гэта ж вам не проста так!..
Д а р а ш к о ў .
Торбы з коптарам напхалі,
Мне ўсё гэта ў рукі далі –
Ледзь стаю. Тут - Дарашкоў*:
“Што - гуляць ідзеш, Яцкоў?
Дзе Карпечанка? А, вось ён!
Пакіруй ты тут, Васіль,
І сачы, каб гэта восень
Спадабалася усім!”
Ветэран расправіў плечы,
Заіграла барада:
“Не ўпяршой ужо, дарэчы!
Мы, Рыгорыч, - заўсягда!..”
Дарашкову памахалі
І патэпалі адтуль.
Ужо цішэюць свята хвалі,
Але мы праз свой хатуль
Тое свята запаволім
І імгненне тармазнём –
Толькі дайце, дайце волю:
Ад душы тады гульнём!..
Фантазіраваць, вядома.
Можна доўга, але ж нам
Тут, удалечы ад дому,
Нельга пікнуць ні на грам –
Бо культурныя мы усё-ткі
І не з дзіркі бы якой,
А тым больш, не любім плёткі
І дарэмны неспакой.
Да таго ж рэдактар Света --
О, цэ гарная кабета! –
Заканючыла: “Дамо-о-ой!..”
Д а м о й !
Й мы, як толькі гэта счулі,
Паляцелі хуткай куляй
У завулак той ля банку,
Дзе аўтобус спачываў.
Ну іх - з іхняю гулянкай,
З той мсціслаўскаю цацанкай –
Не пабачылі мы спраў!
Вось у нашым Прыдняроўі
Накармілі мы б усіх
І аднесліся бы роўна –
Хоць Тулееў ты, хоць псіх,
Хоць ты скрыўлены ад злосці
( І такія могуць быць! ):
Вы ж для нас заўсёды госці –
Як жа вас не пакарміць?!
Ай – праехалі, забудзем!
І салют не трэба той!..
…Вецер у вокны спёку студзіць,
Мы імчым назад, дамой.
Хто хутчэйшы – абганяе:
Ламануліся адтуль, -
Нешта голасна скланяюць,
Учапіўшыся за руль.
А за вокнамі - цудоўна:
Беларуская зямля!..
Леанідаўна раптоўна:
“Вунь і вёсачка мая,
Паваротка і лясочак!
Гляньце: новы церамочак!
Тут і зробім перакур!..”
А л ь т а н к а .
Сапраўды, глядзім - ажур:
Дзве альтанкі на узлессі –
Не сядзела муха тут!..
Мы ўсё хуценька прынеслі,
Ой – канец усіх пакут!
На “Звяздзе”* сервіравалі,
Нават ёсць відэльцаў чын;
Стаканоў вось не дасталі –
Будзем піць з тых умарын,
Што з “Дарыды”* нарабілі, -
Сам Траянаў пілаваў!
Вось і ён: узняў акрылле,
Тамадою зноўку стаў.
І ўзляцелі нашы словы,
І вячэра паплыла;
Вунь ідуць з палёў каровы,
Восень песню загула.
І Паэзія абрана
У падтрымку простых слоў:
І Карпечанка, й Траянаў,
І Дзядушка, і Яцкоў -
Нашы класікі жывыя –
Паэтычна - хто маўчыць,
Хто праблемы векавыя
Усім імкнецца тут адкрыць…
Час ідзе. Пусцеюць пляшкі.
Загрызаюць камары:
Галава вось без фуражкі, -
Чорт тых мошак задзяры!..
Але усё-ткі дробязь гэта –
Ах, якія ж людзі тут:
Кожны варты з іх санета,
Кожны з іх свой родны кут
Справай добрай услаўляе,
Аздабляючы жыццё!..
Талака ў нас вось такая,
Вось такое адкрыццё!
Р а з в і т а н н е .
Зноўку колы адмяраюць
Тую доўгую шашу.
Света з Дзмітраўнай спяваюць;
Леанідаўне лапшу,
Як заўжды, Траянаў грузіць;
Саша дрэмле ля акна;
Дзед Васіль - у думах: мусіць,
Там страфа - і не адна;
А Кандратаўна ў суквеццях
“Гронкі бэзу” веснавой, -
Найлірычнейшыя ў свеце
Песні ў кніжцы сціплай той…
Развітаўся Саныч - Дыбаль:
Доўга трос маю руку;
Мо, й паеду з ім на рыбу -
Шмат шчэ будзе на вяку!..
Магілёў. Цудоўны вечар
Запаволіў плынь шляхоў
І паклаўся нам на плечы.
Дзень у Вечнасць адышоў…
Во, ты глянь: разгаварыўся
Я, як ты, браток Панас!
Мо, ўва мне паэт адкрыўся?..
Ладна, досыць бавіць час –
Пабягу!”
І знік за хатай -
Спеўных нашых ніў аратай.
2 верасня 2001 г.
З а ў в а г і і т л у м а ч э н н і .
Дзень беларускага пісьменства і друку адбыўся 2 верасня 2001 года у г.Мсціслаўлі Магілёўскай вобласці.
Наталля Дзмітрыеўна Пярменава – загадчык аддзела інфармацыі
Магілёўскага райвыканкама, кіраўнік дэлегацыі.
Аляксандр Віктаравіч Харытоненкаў – галоўны спецыяліст аддзе-
ла інфармацыі Магілёўскага райвыканкама.
Мікалай Іванавіч Траянаў – старшыня выканкама Цішоўскага сельскага Савета Магілёўскага раёна.
Людміла Кандратаўна Сяргеева – загадчык аддзела адукацыі
Магілёўскага райвыканкама.
Святлана Леанідаўна Лабецік – дырэктар цэнтралізаванай біблія-
тэчнай сістэмы Магілёўскага раёна.
Аляксандр Аляксандравіч Дыбаль – галоўны ветэрынарны ўрач
магілёўскага “Аблпатрэбсаюзу”.
Ларыса Леанідаўна Дзядкова – педагог-арганізатар Кадзінскай
сярэдняй школы Магілёўскага раёна.
Святлана Рыгораўна Дзядушка – галоўны рэдактар магілёўскай
раённай газеты “Прыдняпроўская ніва”.
Васіль Васільевіч Карпечанка – паэт, член Саюза беларускіх
пісьменнікаў.
Марка гарэлкі Клімавіцкага лікёра-гарэлачнага завода.
У пераможнай бітве галоўных сілаў Вялікага Княства Літоўска-
га ды Польскага Каралеўства з нямецкім Ордэнам 15 ліпеня 1410
года пад Дуброўнай (Грунвальдам) – найбуйнейшай бітве Сярэдня-
вечча, якая прадвызначыла лёс не аднаго еўрапейскага народа, большасць войска Вітаўта склалі беларусы.
Паводле тагачаснага храніста Длугаша, на пабаявішчы адважна
змагаліся беларускія харугвы: Віленская, Гарадзенская, Медніцкая,
Смаленская, Полацкая, Віцебская, Пінская, Новагародская, Берас-
цейская, Ваўкавыская, Драгічынская, Старадубская, Мельніцкая.
Вядома ж, сярод іх былі і не названыя храністам харугвы – Менс-
кая, Слуцкая,Варшанская, Амсціслаўская ды іншыя.
Калі да апошняга часу афіцыйнай гістарыяграфіяй лічылася, што
адыход харугваў Вялікага Княства з пабаявішча па якой гадзіне сечы быў панічнымі ўцёкамі, дык даследванні новых дакументаў
пераконваюць, што гэта быў запланаваны тактычны ход Вітаўта,
неабходны для размыкання баявых парадкаў цяжкаўзброеных ры-
цараў ды рассейвання іх па шырокай мясцовасці. Асноўныя сілы
Ордэна з левага флангу адразу памкнуліся за “уцекачамі” і ўвязлі
каля абозаў арміі Вялікага Княства. Ты часам на Вітаўтавым крыле
да ўступлення палякаў у бітву нямецкіх рыцараў мужна стрымліва-
лі і амаль цалкам палеглі ў лютай сечы беларускія харугвы былой
Смаленская зямлі - Варшанская, Амсціслаўская і Смаленская (якія ў савецкай гістарычнай літаратуры фігуруюць як “русские смоленские полки”).
Дзякуючы гэтаму ўсё ордэнскае войска неўзабаве было аточана
і ў двух вялізных “катлах” дазвання разгромлена хаўруснікамі.
Гэтак вырашальнае значэнне для гістарычнай перамогі пад Дуброў-
най мелі адмысловы манеўр, бліскуча праведзены вялікім князем
Вітаўтам, і мужнасць нашых продкаў. Цана ж гэтае перамогі была
надта вялікая: не менш як палова ваяроў, прыведзеных пад Дуброў-
ну Вітаўтам, палегла на пабаявішчы.
Анатоль Ціханавіч Глаз – намеснік старшыні Магілёўскага абл-
выканкама.
Маецца на ўвазе прысутнасць на свяце расейскай дэлегацыі на
чале з губернатарам Кемераўскай вобласці Аманам (Амангельды)
Гуміравічам Тулеевым.
Міхась Мікалаевіч Шавыркін – галоўны рэдактар часопіса “Род-
нае слова” (г.Мінск).
З французскай мовы: “такое жыццё”.
Зборнік песень Міколы Яцкова на вершы Тамаша Ляшонка.
З мямецкай мовы: “Achtung!” – “Увага!”
Алег Ігаравіч Файніцкі – фотакарэспандэнт магілёўскіх выдан-
няў.
Барыс Васільевіч Батура – старшыня Магілёўскага аблвыканкама.
Пётр Цімафеевіч Мсціславец – адзін з першых беларускіх і расійскіх
друкароў, гравёр XVI ст. Нарадзіўся у г.Мсціслаў Магілёўскай воблас-
ці. Удзельнічаў у заснаванні (з І.Фёдаравым) друкарні ў Маскве, дзе
яны выдалі “Апостал” (1564), два выдання “Часоўніка” (1565). Пад на-
ціскам рэакцыйных колаў і кансерватыўнага духавенства з Фёдаравым
пакінуў Маскву і пераехаў у мястэчка Заблудава Гродзенскага павета
да гетмана Вялікага Княства Літоўскага Р.Хадкевіча, які дапамог зас-
наваць Заблудаўскую друкарню і выдаць “Евангелле вучыцельнае”
(1569). У сярэдзіне 1570-х г. з дапамогаю Мамонічаў заснаваў друкар-
ню ў Вільні, у якой адрадзіў кірыліцкае кнігадрукаванне пасля спынен-
ня выдавецкай дзейнасці Ф.Скарыны. У друкарні выдаў “Часоўнік”
(1574 – 76), “Евангелле напрастольнае” (1575), “Псалтыр” (1576). Вы-
данні П.Мсціслаўца адметныя высокім паліграфічным узроўнем, мелі
маляўнічы арнамент, гравюры. У 1576 г. пачаўся судовы працэс П.Мсціслаўца з К.Мамонічам за друкарню, пасля чаго частка матэрыя-
лу з друкарні Мамонічаў апынулася ў Астрожскай друкарні. Друкар-
скія матэрыялы П.Мсціслаўца (шрыфты, арнаменты, ламбарды) пазней
трапляюцца ў выданнях Астрожскай, Дзерманскай і іншых украінскіх
друкарняў XVI – пачатку XVII ст. Пасля 1576 г. звесткі пра П.Мсціс-
лаўца не выяўлены.
Літаральна праз месяц, калі гэтае апавяданне было ўжо напісана,
у газеце “Народная воля” (3 кастрычніка 2001 г.) было надрукавана
наступнае:
У Мсціславе пашкодзілі
помнік Пятру Мсціслаўцу
У Мсціславе невядомыя зламыснікі пашкодзілі помнік пер-
шадрукару Пятру Мсціслаўцу, які быў устаноўлены 2 верасня
падчас святкавання Дня беларускай пісьменнасці.
Спачатку з пастамента прапаў надпіс “Пётр” вагой каля 5 кіла-
грамаў, але ён быў знойдзены ля помніка. Зараз знік надпіс “Мсці-
славец”, які, як мяркуецца, важыў каля 10 кілаграмаў.
Паводле адной з версій, з-за таго што надпіс пафарбаваны брон-
завай фарбай, выкрадальнікі маглі падумаць, што ён выраблены з
гэтага каляровага металу, хаця насамрэч адліты з чыгуну. Раённая
газета “Святло Кастрычніка” звярнулася да выкрадальнікаў з
просьбай вярнуць частку помніка, якая не ўяўляе для іх матэрыяль-
най каштоўнасці.
Маецца на ўвазе тое, што літаратурны сцэнарый тэатралізаванага
свята напісала старшыня Саюза беларускіх пісьменнікаў Вольга Іпатава.
Ад англійскага “body-guard” - “целаахоўнік”.
Ганад Бадрыевіч Чарказян – паэт, член Саюза беларускіх пісь-
меннікаў.
Алесь Уладзіміравіч Пісьмянкоў – паэт, галоўны рэдактар што-
тыднёвіка “Літаратура і мастацтва” (г.Мінск).
Дэвід Каперфільд – самы вядомы ў свеце сучасны ілюзіяніст.
Гаворка ішла пра найбуйнейшага беларускага першадрукара
Францыска Скарыну ( 1490 г.– 1551 г.).
Навум Якаўлевіч Гальпяровіч – паэт, намеснік старшыні Саюза
беларускіх пісьменнікаў.
Георгій Аляксандравіч Таўстаногаў (1913 – 1989) – расійскі рэжы-
сёр, тэарэтык тэатра, педагог. З 1956 г. – галоўны рэжысёр Ленінград-
скага Вялікага драматычнага тэатра. Яго пастаноўкі вызначаліся вялі-
кім эмацыянальным і драматычным напружаннем, дынамічнасцю, глы-
бінёй і смеласцю псіхалагічных рашэнняў, пільнай увагай да духоўнага
жыцця персанажа і адначасова яркай тэатральнасцю, эпічным размахам.
Людміла Кузьмінічна Дзятлоўская – загадчык аддзела мастацкай
самадзейнасці Цэнтра культуры аддзела культуры Магілёўскага
райвыканкама, салістка ансамбля народнай музыкі “Славіца”.
Леанід Іванавіч Банкоўскі – хормайстар Цэнтра культуры аддзела
культуры Магілёўскага райвыканкама, саліст ансамбля народнай
музыкі “Славіца”.
Леў Мільяненкаў у сваёй кнізе “По ту сторону закона. Энцикло-
педия преступного мира” вызначае так: Общак - своеобразная
касса взаимопомощи для поддержки тех, кто находится в мес-
тах лишения свободы, или их семей. Из «общака» получают
«подъёмные» по отбытии срока наказания.
Міхаіл Рыгоравіч Дарашкоў – начальнік Упраўлення культуры
Магілёўскага аблвыканкама.
Назва штодзеннай газеты (г.Мінск).
Вядомая марка беларускай мінеральнай вады.